Morfologia krwi - czym jest to badanie i jak odczytać wyniki?

Na czym polega morfologia krwi, co oznaczają poszczególne wskaźniki i jakie są normy? W tym artykule przybliżamy temat jednego z najbardziej popularnych badań diagnostycznych krwi.

Czym jest morfologia krwi?

Morfologia krwi to jedno z podstawowych badań diagnostycznych krwi, które w sposób ilościowy, a także jakościowy ocenia trzy elementy morfotyczne, czyli:

1. płytki krwi (trombocyty),
2. krwinki czerwone (erytrocyty),
3. krwinki białe (leukocyty).

Wyniki tego badania służą lekarzom do oceny kondycji zdrowotnej pacjenta. Morfologia krwi może na przykład wykazać, że pacjent ma stany zapalne, niedokrwistość, białaczkę lub inne choroby. Nie należy się jednak obawiać skierowania na to badanie - bardzo często robione jest profilaktycznie.

Morfologia krwi - jak przygotować się do tego badania?

Morfologia krwi należy do badań, na które należy zgłosić się do laboratorium w godzinach porannych, najlepiej między 6 a 10 rano. Jest tak dlatego, że wykonuje się je na czczo. Nie wolno więc nic przed nim zjeść, a ostatni posiłek w przeddzień zaleca się spożyć maksymalnie w okolicach godziny 18.

Co wykazuje morfologia krwi? Pełna lista wskaźników, jakie znajdziemy w wynikach badania

Hemogram, czyli pełna morfologia krwi zawiera kilkanaście wskaźników:

• PLT (płytki krwi) - są istotne w procesie krzepnięcia. Wskaźnik PLT określa liczbę płytek krwi;
• MPV – to średni rozmiar (objętość), który mają płytki krwi;
• PDW - to średnia zmienność objętości płytek krwi (tj. różnica objętości między różnymi płytkami); nie można interpretować go samodzielnie - dopiero z wynikami innych parametrów może sugerować konkretne zaburzenia, m.in. niedobór witamin;
• PCT - to hematokryt płytkowy; pozwala rozpoznać czy infekcja jest wirusowa czy bakteryjna;
• P-LCR - to badanie dużych płytek krwi, czyli trombocytów o objętości powyżej normy (tj. większych niż 12fl); u niektórych ludzi, takie duże płytki krwi są wrodzone, u innych mogą oznaczać pewne specyficzne choroby;
• WBC (leukocyty) - krwinki białe zwalczają infekcje, więc jest ich więcej, gdy chorujemy. Wskaźnik WBC określa liczbę leukocytów we krwi;
• RBC (erytrocyty) - to elementy krwi, które zajmują się transportem tlenu; wskaźnik RBC określa ilość krwinek czerwonych;
• MCV – to wskaźnik, który ocenia wielkość erytrocytów;
• RDW – to wskaźnik, który ocenia różnice objętości między poszczególnymi czerwonymi krwinkami (jest tj. odpowiednikiem PDW),
• Ht (hematokryt) – to stosunek objętości krwinek czerwonych do objętości krwi, zwykle wyrażony jako %;
• Hb (hemoglobina) - to nośnik tlenu w erytrocytach; wskaźnik Hb określa stężenie hemoglobiny we krwi;
• MCH – to średnie stężenie hemoglobiny zawartej w krwince czerwonej.

Morfologia krwi - jak odczytać wyniki? Jakie są normy podstawowych wskaźników?

Zdrowe osoby powinny mieć następujące wyniki morfologii krwi:

• płytki krwi (PLT): 150-400 tys/mm3,
• leukocyty (WBC): 4000-10000/mm3,
• erytrocyty (RBC): 3,5-5 mln/mm3 u kobiet oraz 4,3-5,4 mln/mm3 u mężczyzn,
• hemoglobina (Hb): 12,0-15,0 g/dl u kobiet oraz 13,6-17,2 g/dl u mężczyzn.

Płytki krwi - norma a podwyższone lub obniżone wyniki

Morfologia krwi wykazuje m.in. czy ilość płytek krwi jest w normie. Jeżeli badanie wskazuje podwyższoną ilość płytek krwi o nieznacznej ilości, to nie ma powodów do niepokoju. Z kolei mocno podwyższona ilość płytek krwi to tzw. nadpłytkowość - może ona wskazywać m.in. na choroby infekcyjne, przewlekłe choroby zapalne np. na tle reumatoidalnym albo problemy z jelitami.

Płytki krwi w ilości poniżej normy niekoniecznie muszą niepokoić - u 2,5% społeczeństwa ilość płytek krwi poniżej 150 000/µl jest czymś normalnym i nie oznacza choroby. Ilość płytek krwi poniżej normy stwierdza się też nierzadko u kobiet w ciąży.

Jeżeli Twoja morfologia krwi wykazała jakiekolwiek odchylenia od normy, skonsultuj swoje wyniki z lekarzem. Nie próbuj interpretować ich samodzielnie.

Suplementy diety na płytki krwi? Niestety nie ma suplementów diety, które poprawiłyby wyniki morfologii

Istnieją leki na poprawę morfologii krwi, a nie suplementy diety. Zbyt niski lub zbyt wysoki poziom płytek krwi wskazuje na choroby - suplementy diety nie leczą chorób, a jedynie pomagają dostarczyć składniki odżywcze, których czasem nie dostarczamy sobie w odpowiednich ilościach z diety.

Błędna hipoteza, że istnieją jakiekolwiek suplementy diety wpływające na płytki krwi, wzięła się prawdopodobnie z tego, że niektóre składniki odżywcze uczestniczą w tworzeniu się trombocytów i erytrocytów. Są to m.in. witamina B12 oraz B6, kwas foliowy i żelazo. Nie istnieją jednak badania kliniczne, które wskazywałyby, że ich suplementacja wpływa na płytki krwi.