Niedobór wody w organizmie - przyczyny, objawy i skutki

Niepokoisz się, że masz niedobór wody w organizmie? Zastanawiasz się, jakie są objawy i skutki niedoboru wody? Dowiedz się, co się może stać, jeśli pijesz za mało wody i jak szybko ją uzupełnić.

Niedobór wody w organizmie - wprowadzenie

Woda stanowi 60% ludzkiego ciała osoby dorosłej¹. Jest substancją, której jest najwięcej w organizmie i choć nie ma właściwości energetycznej, to odgrywa kluczową rolę w jego funkcjonowaniu. Utrzymuje prawidłową temperaturę, zapobiegając przegrzaniu, pełni funkcję transportową dostarczając składniki odżywcze do komórek, jako składnik płynu mózgowo- rdzeniowego, chroni mózg przed urazami mechanicznymi, a jako składnik mazi stawowej, jest niezbędna dla ruchomości stawów. Niedobór wody w organizmie może prowadzić do jego odwodnienia, co ma niezwykle poważne skutki dla zdrowia. Co istotne, ludzkie ciało nie magazynuje wody “na zapas”. Stąd istotne jest, aby odwodnieniu zapobiegać na bieżąco. Niedobór wody w organizmie pojawia się najczęściej wskutek zbyt małej podaży płynów, szczególnie w upalne dni. Może być też objawem wyczerpania organizmu, konsekwencją biegunek lub wymiotów, a także wynikać z nieprawidłowego funkcjonowania narządów ciała².

Skutki niedoboru wody

Skutki niedoboru wody zależą od tego, ile % wody stracił organizm oraz jak długo utrzymuje się stan odwodnienia. Niedobór wody, który doprowadził do odwodnienia utrzymującego się przez kilka godzin, może skutkować przede wszystkim zaburzeniem regulacji ciśnienia tętniczego i zasłabnięciem³. Wiąże się to z zaburzeniami elektrolitowymi, zaburzeniami funkcji poznawczych i wydalania moczu, które uwidaczniają się poprzez objawy niedoboru wody w organizmie, o których piszemy niżej.

Najczęstsze objawy niedoboru wody w organizmie

U osoby dorosłej objawy niedoboru wody, który doprowadził do odwodnienia organizmu, można rozpoznać m.in. po:

• zaburzeniach pracy układu nerwowego, takich jak osłabienie koncentracji, bóle głowy, suchość śluzówek, światłowstręt i brak apetytu,
• zaburzeniach pracy układu pokarmowego (wymiotach, nudnościach lub zaparciach),
• zmianie tętna i ciśnienia krwi,
• zaburzeniach mowy,
• zaburzeniach elektrolitowych,
• utracie przytomności,
• halucynacjach.

Jak uniknąć niedoboru wody - zalecenia

Według zaleceń znajdujących się na stronie Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej⁴ prawidłowe nawodnienie organizmu polega na spożywaniu 1 litra wody na każde 1000 kcal spożytych w diecie. Przeciętny człowiek, spożywający dziennie 2500 kcal powinien zatem wypijać około 2,5 litra wody. Wbrew powszechnym opiniom, spożycie kawy odwadnia organizm jedynie przy naprawdę dużych ilościach zawierających 200 mg kofeiny na porcję.

Ważna jest również częstotliwość spożywania płynów. Zaleca się wypijać 400-800 ml na godzinę, a jeżeli jesteś sportowcem i trenujesz, to warto zadbać o to, aby na dwie godziny przed wysiłkiem fizycznym wypić 350-500 ml wody, a na 20 minut przed rozpoczęciem aktywności sportowej 120-180 ml wody.

Niedobór wody a rodzaje płynów, które szybko nawadniają organizm

Wyróżnia się 2 rodzaje płynów, które mogą pomóc szybko uzupełnić ilość wody w organizmie⁵:

• napoje hipotoniczne - należy do nich przede wszystkim woda źródlana oraz niskozmineralizowana. Są szybko i łatwo wchłaniane przez organizm,
• napoje izotoniczne - zawierają zazwyczaj takie składniki jak potas, sód i węglowodany. Z uwagi na zawartość elektrolitów poprawiają równowagę wodno-elektrolitową. Zalecane są, gdy niedobór wody w organizmie może wystąpić wskutek wysokiej temperatury lub dużego wysiłku fizycznego⁶.